ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΤΣΕΛΙΚΗΣ.,
Έκδοση Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη,
Αθήνα 2021.
Η μελέτη του Κωνσταντίνου Τσιτσελίκη, «Σύνορα, κυριαρχία, γραμματόσημα. Οι μεταβολές του ελληνικού εδάφους, 1830-1947» καλύπτει ένα μεγάλο πεδίο εθνικών ανταγωνισμών στην ευρύτερη περιοχή μας, με επίκεντρο τη νότια Βαλκανική, στο έδαφος της οποίας συντελείται η χάραξη νέων συνόρων εθνικών κρατών σε εδάφη με προαιώνια συνύπαρξη διαφόρων εθνοτικών κοινοτήτων. Από το 1830 μέχρι το 1947, η ελληνική επικράτεια, αναπτύχθηκε με γοργούς ρυθμούς, χωρίς όμως απόλυτες βεβαιότητες. Συνήθως, τα σύνορα της Ελλάδας κατοχυρώθηκαν επιτυχημένα και μόνιμα άλλες όμως φορές χαράχθηκαν περιστασιακά ή ατελέσφορα. Πάντως συσχετίστηκαν με το πρόγραμμα της εθνικής ομογενοποίησης και της εθνικής ολοκλήρωσης, αλλά και με τις γεωστρατηγικές επιδιώξεις των Δυνάμεων, σημειώνει εύστοχα ο συγγραφέας. Και συμπληρώνει πως, «το γραμματόσημο, ελληνικό και ξένο, αποτελεί ένδειξη και μέσο άσκησης εξουσίας, κατοχής ή κυριαρχίας του εδάφους που έγινε-ή δεν έγινε-ελληνικό. Ισχυρό σύμβολο και μήνυμα για το ποιος ασκεί τον πολιτικό και θεσμικό έλεγχο επί του εδάφους, το γραμματόσημο, όπως και η ταχυδρομική σφραγίδα, συνδέεται με κάθε γωνιά της ελληνικής επικράτειας που βρέθηκε κάποτε από τη μία ή την άλλη πλευρά της συνοριακής γραμμής».
Με εύστοχο τρόπο και εύληπτο λόγο αναπτύσσει το θέμα του ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, επιλέγοντας το γραμματόσημο ως τεκμήριο εθνικής κυριαρχίας για να καταδείξει το πλήθος των μεταβολών, είτε σε κρατικό είτε σε τοπικό επίπεδο, που προηγήθηκαν της τελικής εδαφικής ολοκλήρωσης του ελληνικού κράτους όπως το γνωρίζουμε μεταπολεμικά.
