Frank Snowden.,
Μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη, Πρόλογος: Κυριάκος Πιερρακάκης,
εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2021
Το βιβλίο του καθηγητή του Yale Snowden εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο τα μαζικά ξεσπάσματα λοιμωδών νόσων διαμόρφωσαν την κοινωνία, από τον Μαύρο Θάνατο μέχρι σήμερα. Διεξοδική διερεύνηση του αντίκτυπου των επιδημικών νόσων, το βιβλίο αυτό, που πρωτοκυκλοφόρησε στην Αμερική τον Δεκέμβριο του 2019, αποκαλύπτει με ποιους τρόπους αυτές οι νόσοι όχι μόνο επηρέασαν την ιατρική επιστήμη και τη δημόσια υγεία, αλλά μεταμόρφωσαν επίσης τις τέχνες, τη θρησκεία, την ιστορία των ιδεών και τον πόλεμο. Ο Snowden θίγει θέματα όπως η εξέλιξη των ιατρικών θεραπειών, η λογοτεχνία της πανώλης, η φτώχεια, το περιβάλλον και η μαζική υστερία. Δεν αναπτύσσει μόνο την ιστορική διάσταση νόσων όπως η ευλογιά, η χολέρα και η φυματίωση, αλλά εξετάζει και τις επιπτώσεις πρόσφατων επιδημιών, καθώς και το ζήτημα της παγκόσμιας ετοιμότητας ενώπιον της νέας γενιάς νοσημάτων, ενώ σε έναν νέο πρόλογο πραγματεύεται και την παγκόσμια απειλή της COVID-19. Η αρχική έκδοση του βιβλίου συνέπεσε με την εκδήλωση της πανδημίας COVID-19. Για πολλούς, υπήρξε ένα πολύτιμο εγχειρίδιο, ενώ είναι δεδομένο ότι σε αυτό ανέτρεξαν στελέχη του κρατικού μηχανισμού, ακόμη και στο ανώτατο επίπεδο, τα οποία κλήθηκαν να διαχειριστούν πτυχές της πανδημίας στην Ελλάδα. Το βιβλίο περιλαμβάνει τα κύρια πανδημικά επεισόδια που έχουν καταγραφεί στην ανθρώπινη ιστορία μαζί με τις βασικές ιστορικές και κοινωνιολογικές τους επιδράσεις. Ο Snowden εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους τα ξεσπάσματα των νόσων διαμόρφωσαν τα πολιτικά πράγματα, συνέτριψαν επαναστάσεις και παγίωσαν φυλετικές και οικονομικές διακρίσεις. Η αφήγησή του είναι γιγαντιαίου εύρους, απλώνεται σε πολλούς αιώνες και ηπείρους και παράλληλα επιχειρεί να εξηγήσει με ποιους τρόπους επέτρεψαν οι κοινωνικές δομές στις νόσους να ευδοκιμήσουν». Mε εύστοχο τρόπο καθιστά σαφές στον αναγνώστη ότι η κάθε πανδημία άφησε το στίγμα της για πολλά χρόνια μετά το τέλος της. Αρκετές δε άφησαν το στίγμα τους σε καθημερινές συμπεριφορές και αλληλεπιδράσεις έως και σήμερα. Με δεδομένα όσα συνέβησαν τους τελευταίους μήνες, το βιβλίο του Frank Snowden αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα συγγράμματα της εποχής που διανύουμε, σημειώνει στον πρόλογο του ο Κυριάκος Πιερρακάκης. Πρόκειται για μια εξαιρετικά χρήσιμη, εκτεταμένη ανασκόπηση των πολλαπλών δεσμών ανάμεσα στις επιδημικές νόσους και στην ιστορική αλλαγή και εξέλιξη. Ένα βιβλίο Διαφωτιστικό και εποικοδομητικό, γεμάτο συναρπαστικές λεπτομέρειες. Μια υπέροχη –και τρομακτική– περιγραφή μιας πανίσχυρης και πάντα παρούσας απειλής για την ανθρωπότητα.
