ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ.,

Εκδόσεις Κέρκυρα, Αθήνα 2020.

 

Βασικός συντελεστής στην πολιτική σκηνή από την δεκαετία του΄80 και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2010, ο Θόδωρος Πάγκαλος τοποθετείται σ’ αυτό το βιβλίο για σημαντικά επεισόδια της εξωτερικής πολιτικής που είχαν τον ίδιο στο πηδάλιο. Επεισόδια εξωτερικής πολιτικής, με καθοριστικές ωστόσο επιπτώσεις στο εσωτερικό της χώρας.

Κρίση στα Ίμια, χειρισμοί στην υπόθεση τωνS-300, υπόθεση Οτσαλάν: πρωταγωνιστής και κεντρικός παρατηρητής συνάμα, ο Πάγκαλος καταθέτει μια ιδιαίτερη προσέγγιση στα γεγονότα, στον τρόπο που αυτά διαδραματίστηκαν, στις δυνάμεις – και τα πρόσωπα – που βρέθηκαν στο κέντρο της σκηνής. Και τοποθετείται με την ευθύτητα λόγου που πάντα τον διέκρινε σχετικά με το πού κατέληξαν, πώς θα μπορούσαν να έχουν εκτραπεί, τι επικαθορισαν για την συνέχεια αυτά τα γεγονότα.

Όπως σημειώνει στον πρόλογό του ο Θάνος Βερέμης, αναφερόμενος στην κρίση των Ιμίων, ο καταμερισμός των ευθυνών που επιχειρεί ο υπουργός ο Θ.Πάγκαλος είναι  πολύ πειστικός. Ξετυλίγει το ιστορικό που αφορούσε ένα τουρκικό  εμπορικό  πλοίο το οποίο εξόκειλε στη νησίδα Ίμια (Ανατολική) στις 25 Δεκεμβρίου του 1995, δημιουργώντας εκ του μη όντος ζήτημα κυριαρχίας επί της νησίδας. Ακολούθησε η πρωτοβουλία του δημάρχου Καλύμνου να υψώσει την ελληνική σημαία στην Ανατολική Ίμια που προκάλεσε απαντητική ενέργεια δημοσιογράφων της Χουριέτ από τη Σμύρνη που κατέβασαν  την ελληνική και ύψωσαν την τουρκική σημαία, προκαλώντας τον απευκταίο ανταγωνισμό  για την κυριότητα των Ιμίων. Ένα τηλεφώνημα του υπουργού εξωτερικών των ΗΠΑ του Κρίστοφερ σήμανε την ανάμειξη  τους στο επεισόδιο. Από το σημείο εκείνο ο Έλληνας υπουργός βρέθηκε σε διαρκή επικοινωνία  με τον βοηθό υφυπουργό εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, προσπαθώντας να αποφύγει τη διαπραγμάτευση με την τουρκική πλευρά. Η φύλαξη των δυο νησίδων που ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ανέθεσε στον αρχηγό ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Λυμπέρη κατέληξε στη φύλαξη  της μίας, ενώ την άλλη κατέλαβαν Τούρκοι των ειδικών δυνάμεων. Η καίρια θέση του Θ. Πάγκαλου στην υπόθεση των Ιμίων ήταν ότι οι υπερπατριώτες  «ελληναράδες», με την εμμονή τους για την επιστροφή  της ελληνικής σημαίας στη μια νησίδα, διακινδύνευσαν  την αρχή διαπραγμάτευσης με την Τουρκία χωρίς στόχο και τέλος.

Ξεκαθαρίζει ευθύς εξαρχής την θέση του ότι «οι υπουργοί Εξωτερικών έχουν μια και μόνον αποστολή, να εξαντλούν τα διπλωματικά επιχειρήματα για να διασφαλίζουν την ειρήνη […]. Δεν έχουν την δυνατότητα άσκησης πολιτικής, δεν είναι πρωθυπουργοί , ούτε υπουργοί Εθνικής Άμυνας. Δεν χαράσσουν, με άλλα λόγια, την γενική πορεία της χώρας αλλά μόνο μια πλευρά της.