Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΤΑΛΗ
-Άγκελα Μέρκελ: «Όλα τα κράτη της ΕΕ έχουν την υποχρέωση να στηρίξουν την Ελλάδα».
-Χάικο Μάας: «Γερμανία και ΕΕ είναι στο πλευρό της Ελλάδας με αίσθημα αλληλεγγύης».
Οι δυο παραπάνω δηλώσεις της καγκελαρίου και του υπουργού εξωτερικών της Γερμανίας, όπως και άλλες πρόσφατες τοποθετήσεις γερμανών αξιωματούχων που χρησιμοποιούν όλο και πιο συχνά τον όρο ευρωπαϊκή κυριαρχία για τον οποίο «μάχεται» ο Εμανουέλ Μακρόν, έρχονται να ενισχύσουν την προσπάθεια προώθησης της έννοιας της ευρωπαϊκής κυριαρχίας και μετεξέλιξής της σε βασικό πυλώνα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Πρωταγωνιστές αυτού του εγχειρήματος θα είναι προφανώς η Γαλλία και η Γερμανία. Ήδη η Γαλλία, η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στη Μεσόγειο επιχειρεί μια προβολή ισχύος στην περιοχή μετά τη γενικότερη υποχώρηση των ΗΠΑ από το ρόλο του στρατηγικού ηγέτη στα θέματα ασφαλείας. Από τη δική της πλευρά η Γερμανία, που για εβδομήντα χρόνια είχε ευθυγραμμίσει την ασφάλειά της και την εξωτερική πολιτική της με αυτή των ΗΠΑ, είναι πλέον υποχρεωμένη να απαντήσει σε γεωπολιτικά ερωτήματα που σε άλλες περιόδους δεν θα την απασχολούσαν. Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα δηλώσεις αμερικανών αξιωματούχων δείχνουν μια τάση των ΗΠΑ να μεταχειρίζονται τη Γερμανία περισσότερο ως εχθρό παρά ως σύμμαχο. Μάλιστα πρόσφατα ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας δήλωσε πως τέτοιες συμπεριφορές δείχνουν «έλλειψη σεβασμού» απέναντι στην ευρωπαϊκή κυριαρχία.
Σε μια εποχή υποχώρησης των πολυμερών πλαισίων συνεργασίας η ΕΕ οφείλει να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα συμφέροντά της διαμορφώνοντας ένα φιλόδοξο σχέδιο πολιτικής ενοποίησης που θα υπερασπίζεται την ευρωπαϊκή ασφάλεια και θα έχει αντίληψη του στρατηγικού περιβάλλοντος. Ειδικότερα αυτή την περίοδο που οι ΗΠΑ του Τραμπ δεν προσπαθούν να πείσουν έγραφε ο Simon Tisdall στον Guardian, η λύση είναι μια, περισσότερο ενωμένη Ευρώπη.
Προς αυτή την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας και της «γεωπολιτικής» Ευρώπης είναι απαραίτητη η ουσιαστική συμμετοχή της Γερμανίας γιατί όπως είχε δηλώσει και η γερμανίδα καγκελάριος παρουσιάζοντας τις προτεραιότητες της προεδρίας για το τρέχον εξάμηνο, «η Γερμανία δεν μπορεί να υπάρξει δίχως της ΕΕ». Και η ΕΕ δεν μπορεί να υπάρξει δίχως τη Γερμανία θα προσθέταμε εμείς. Απαντώντας και στις πολιτικά άστοχες τοποθετήσεις και αναλύσεις πως τάχα η Γερμανία χρησιμοποιεί την ΕΕ για να προωθήσει τα οικονομικά της συμφέροντα και δεν ενδιαφέρεται για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Με τη συμμετοχή της Γερμανίας κι αυτό το γνωρίζουν και το επιθυμούν και οι Γάλλοι, θα προχωρήσει η ευρωπαϊκή κυριαρχία και θα συνδεθεί με τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας άμυνας και ασφάλειας η οποία θα κριθεί και στη Μεσόγειο.
Σε μια Μεσόγειο όπου η Τουρκία κινήθηκε με έξυπνο τρόπο και αιφνιδίασε την ΕΕ στο ζήτημα της Λιβύης και σήμερα συνεχίζει ένα επικίνδυνο γεωπολιτικό παιχνίδι που το στηρίζει κυρίως σε απειλές και προκλήσεις στο Αιγαίο και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η Άγκυρα δείχνει να «προετοιμάζει» τους όρους μιας διαπραγμάτευσης για την τελική λύση στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Το ερώτημα είναι αν η τελική λύση θα είναι στο πλαίσιο της εξομάλυνσης των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας που θα περιλαμβάνει και τη διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών μέσω Χάγης ή στο πλαίσιο μιας οριστικής ρήξης Βρυξελλών και Άγκυρας με ότι σημαίνει αυτό και για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
*O Σωτήρης Ντάλης είναι αν. καθηγητής διεθνούς πολιτικής και ευρωπαϊκής ενοποίησης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Πηγή: Tα Νέα 3 Σεπτεμβρίου 2020
