Π. Κ. ΜΑΚΡΗ
Η καταληκτική παράγραφος παρακειμένου άρθρου επισημαίνει ότι μεταξύ των παρεπομένων μυρίων κακών της πανδημίας, προέχουσα θέση καταλαμβάνουν διάφορες πολιτικές «μολύνσεις», αλλοιωτικές της αισθήσεως της πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητος και φορείς λαϊκιστικών, διαστρεβλωτικών υπεραπλουστεύσεων. Ο επιδημικός πυρετός προσφέρει απροσδόκητες, νέες ευκαιρίες εις τους παντοειδείς θιασώτες του αυταρχικού κρατισμού, τους πολεμίους της φιλελευθέρας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, της οικονομίας της ελευθέρας αγοράς ―και εννοείται της ΕΕ.
Είναι ενωρίς να εκτιμηθεί πώς θα λειτουργήσει η επιτευχθείσα Ευρωπαϊκή συμφωνία παροχής «εργαλείων» αντιμετωπίσεως των συνεπειών της πανδημίας. Ευτυχώς, δεν φαίνεται, προς το παρόν, να είναι ―όχι ακριβώς, πάντως―, η εν λευκώ νομιμοποίησις, υπό το άλλοθι, του Covid-19, κάθε δημοσιονομικής ασυδοσίας μέσω της εκδόσεως Ευρω-ομολόγων, όπως διεκδικεί ομάς Εταίρων, η οποία, αν και απέχει ισχυράς πλειοψηφίας, περιλαμβάνει όλους τους μεγάλους και μικρούς «ασθενείς» της Ενώσεως. Όλους τους δυσλειτουργικούς, όλους τους δημοσιονομικώς ασώτους, όλους εκείνους των οποίων η οικονομία, ούτως ή άλλως και χωρίς ιούς, τελεί υπό σοβαρές, χρόνιες, παθογένειες, πολιτικοκοινωνικής, συνήθως, προελεύσεως.
Είναι, αναμφιβόλως, προς τιμήν της Κύπρου και της Μάλτας ότι δεν έσπευσαν —όταν εγράφετο τουλάχιστον το παρόν—, να συμμετάσχουν στην ομάδα διεκδικητών του Ευρω-ομολόγου.
Προς τιμήν, επίσης και της Ελληνικής πλευράς, είναι ότι κατά τις πρώτες διατυπώσεις του Έλληνος Κεντρικού Τραπεζίτου είχε αφεθεί, μάλλον σαφώς, να εννοηθεί ότι δεν προσέβλεπε εις ρυθμίσεις χρηματοδοτήσεως εθνικών δαπανών, ανεξελέγκτων, άνευ όρων και περιορισμών, όπως π.χ., διεξεδίκησε η Ιταλική Κυβέρνησις ―και προσωπικώς ο Ιταλός Πρωθυπουργός, θεράπων, μέχρι προ τινος, του κ. Salvini και κατά το παρελθόν, υπό ακαδημαϊκή ιδιότητα, συνεπής πολέμιος και της ΕΕ και της Ευρωζώνης.
Η εφεκτικότητα έναντι του Ευρω-ομολόγου, εκ μέρους των Βορείων Εταίρων, οι οποίοι έτυχαν τόσου διασυρμού, αξίζει κάποιας κατανοήσεως.
Είναι αληθές ότι οι Ολλανδοί ―ίσως, εκ πολιτισμικής ιδιομορφίας―, επέλεξαν φρασεολογία ωμή, ευθεία και κατά τα Μεσογειακά κριτήρια, ανευαίσθητη. Όχι όμως και ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών, Σοσιαλδημοκράτης Κος Olaf Scholz, ο οποίος επεξήγησε τις επιφυλάξεις της χώρας του με αξιοσημείωτη διαλλακτικότητα.
Η πανδημία δεν πρέπει να αφεθεί να καταστεί το άλλοθι νέας ασωτείας και ακυρώσεως όποιων μεταρρυθμίσεων είχε καταστεί δυνατόν να υιοθετηθούν ―και να εφαρμοσθούν—, υπό τους αστερισμούς των Μνημονίων. Ούτε, προ της επελάσεως του ιού, να εξεύρουν την δικαιολογία να παραμείνουν κλινήρεις επ’ άπειρον, απέχοντες θεραπείας, οι μεγάλοι χρόνιοι ασθενείς ―Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία―, η τελική κατάρρευσις των οποίων θα εκλόνιζε τα θεμέλια της Ενώσεως.*
Ήδη, οι «συνήθεις ύποπτοι» των άκρων του πολιτικού φάσματος, δεν αφήνουν την ευκαιρία να χαθεί. Ήδη, ακούονται οιμωγές ότι μετά την πανδημία, μία «άλλη Ευρώπη» πρέπει να αναδυθεί, «κρατικής και κοινωνικής παρεμβατικότητας παντού», «ισότητας» και ―αυτό πράγματι, τρομάζει―, «χωρίς μειώσεις δημοσιονομικής εθνικής κυριαρχίας».
Αναμφιβόλως, η Ευρώπη πρέπει να εξαρθεί εις το ύψος της κρισιμότητος των περιστάσεων. Ουδείς αμφισβητεί την επιταγή αλληλεγγύης προς αντιμετώπιση και των αμέσων αναγκών χαλιναγωγήσεως της πανδημίας και των οικονομικών συνεπειών της ―των πραγματικών, όμως.
Αλλά, μόνον μέχρις εκεί.
Όπως προανεφέρθη, δεν πρέπει να αφεθεί έδαφος εις οποιουσδήποτε επικαλουμένους τον Covid-19 να επιδιώκουν επιδοτήσεις προς απόκρυψη άλλων χρονίων ασθενειών τους. Ούτε να αρχίσει η αναδόμησις υδροκεφαλικών φορέων κρατισμού.
Είναι προφανές ότι τα μέτρα στηρίξεως και αναρρώσεως των πληττομένων Ευρωπαϊκών οικονομιών πρέπει να είναι επιδοτικής κυρίως και όχι δανειακής υφής. Αλλά πρέπει να είναι επακριβώς και ειδικώς, στοχευμένα μόνον επί των ζημιών τις οποίες, υπό ευρεία, έστω, έννοια, θα έχει προκαλέσει η πανδημία. Όχι κατευθυνόμενα προς νέες, ευκαιριακές απόπειρες καταπραϋντικής αγωγής χρονίων παθογενειών.
Απεδείχθη, πράγματι, ότι τα κράτη έχουν ανάγκη ενισχύσεως αλλά, προπαντός, εις όρους πειθαρχίας των πολιτών και στρατηγικού εξοπλισμού αντιμετωπίσεως φυσικών και πολεμικών καταστροφών.
Άλλωστε, ο εξοπλισμός προς αντιμετώπιση πανδημιών, εμπίπτει και στις αμυντικές ανάγκες και δαπάνες. Ο μικροβιακός πόλεμος είναι ένα των δεδομένων του αμυντικού σχεδιασμού. Εξ ου και η Ν. Κορέα, τελούσα διαρκώς επί ποδός πολέμου έναντι της απροβλέπτου Βορείας γείτονός της απεδείχθη άριστα προετοιμασμένη.
Αλλά και, όσα ήδη έγιναν, όπως παρατίθενται και εις άλλες στήλες, δεν είναι αμελητέα.
Η αναστολή, π.χ., των κανόνων του συμφώνου σταθερότητος υπήρξε αναγκαία, ίσως, αλλά και σημαντική παραχώρησις εκ μέρους των λειτουργικών ΒορειοΕυρωπαίων· των «αναλγήτων Προτεσταντών», οι οποίοι, όμως, καθίστανται, συνήθως, οι αμνοί ―λίγη εορταστική Πασχαλινή φρασεολογία δεν βλάπτει―, οι αίροντες τις αμαρτίες των Εταίρων τους… των άλλων δογμάτων…
Εξ ίσου κρίσιμη είναι και η παραχωρουμένη ρευστότητα από την Ε.Κ.Τ. Συνεπάγεται την καταβολή σημαντικού εσωτερικού πολιτικού κόστους από την Γερμανική κυβέρνηση και αιφνιδίως, επέσυρε αντιρρήσεις και του Γερμανικού Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Ας ελπισθεί ότι ακόμη και αν επιχειρηθεί ―όπως, μάλλον, θα συμβεί―, δεν θα επιτραπεί, τελικώς, η διαιώνισις της αναστολής του Συμφώνου Σταθερότητος πέραν του αυστηρώς αναγκαίου χρόνου. Άλλως, θα κλονισθεί η οικονομική και κυρίως, η θεσμική βιωσιμότητα του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Ένας ταχύτατα συγκροτούμενος ετερογενής συνασπισμός λαϊκιστικών και αντιΕυρωπαϊκών μορφωμάτων των δύο άκρων καραδοκεί να αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία κλονισμού των συμβατικών, μετριοπαθών Φιλελευθέρων και Σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων της Ευρώπης. Ας μην διευκολυνθούν.
Π.Κ.Μ.
* Χρόνιος «ασθενής» της Ευρώπης είναι, βεβαίως και η Ελλάς, η οποία, κατά την ρήση του Γεωργίου Παπανδρέου (πάππου), «ποτέ δεν πεθαίνει, αλλά και μονίμως, ψυχορραγεί». Αλλά, όπως εσημειώσαμε, «μεγάλοι ασθενείς» είναι οι Εταίροι εκείνοι των οποίων ο «θάνατος» και ο αντίκτυπός του, λόγω του μεγέθους των οικονομιών τους, θα επέφεραν την αρχή του τέλους —ή και αμέσως, το τέλος—, του κοινού νομίσματος της Ε.Ε. Όποια και αν θα είναι η τύχη του έλληνος ασθενούς, δεν θα έχει συνέπειες τόσης κλίμακος.
