Ομιλία Συγγραφέως Γεωργίου Σαββαΐδη
Υπουργείο Εξωτερικών – Αμφιθέατρο «Γ. Κρανιδιώτης»
Αθήνα, 3 Φεβρουαρίου 2020
Η δεοντολογία και η πρακτική επιβάλλουν στον συγγραφέα να μιλάει τελευταίος στην παρουσίαση του βιβλίου του. Αυτό θα συμβεί και απόψε, αφού ακούσαμε όλοι την κρίση των διακεκριμένων μελών του panel για το πόνημα που βρίσκεται πάνω στο τραπέζι μας.
Θερμές λοιπόν ευχαριστίες σε όλους που καταπιάστηκαν περισσότερο ή λιγώτερο με την αποψινή παρουσίαση των «Αναλέκτων της Ελληνικής Διπλωματίας». Ειδικά στους τρεις ομιλητές, την Υπουργό Κα Ντόρα Μπακογιάννη, τον Καθηγητή Θ. Κουλουμπή και τον Πρέσβη Κ. Αιλιανό, για την παρουσίαση του βιβλίου, τον Καθηγητή Σωτ. Ντάλη που με παρώτρυνε ουσιαστικά στην συγγραφή του, την ΕΔΥ και τον Πρόεδρό της Γ. Γκίκα για την αναδοχή και το αγκάλιασμα της αποψινής εκδήλωσης, και βεβαίως τον αξιότιμο Υπουργό Εξωτερικών κ. Ν. Δένδια, γιατί παρά το βαρύ του πρόγραμμα, δέχθηκε εξ αρχής να τιμήσει την σημερινή παρουσίαση και τον συγγραφέα της με την παρουσία και τον χαιρετισμό του.
Τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους σας, το εκλεκτό ακροατήριο, με λαμπρές παρουσίες απ’όλο το φάσμα του πολιτικού, επιστημονικού και κοινωνικού χώρου, που βρίσκεσθε απόψε μαζύ μας για να τιμήσετε και τον συγγραφέα και το έργο του.
Θέλω λοιπόν στο σημείο αυτό να δώσω μερικές αναγκαίες διευκρινίσεις για το ανά χείρας πόνημα. Πρώτον, δεν συνιστά απομνημονεύματα του συγγραφέως. Δεύτερον, δεν συνιστά όχημα για άσκηση κριτικής, ακόμη και δικαιολογημένης, έναντι οιουδήποτε προσώπου ή ηγεσίας. Τρίτον, δεν συνιστά κυτίο παραπόνων για ασκηθείσες ή μη ασκηθείσες πολιτικές. Τέταρτον, δεν συνιστά κραυγή αγωνίας ή απελπισίας για την ελληνική διπλωματία και τον ρόλο της στην διαμόρφωση και την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.
Μετά τα τέσσερα αυτά «δεν», καλόν είναι να δούμε και την άλλη πλευρά του ιδίου νομίσματος, το γιατί δηλ. γράφηκε το βιβλίο αυτό και σε τι αποβλέπει. Απαντώ συνοπτικά και μάλλον επιγραμματικά:
Το βιβλίο που έχετε μπροστά σας αποτελεί μια σπονδυλωτή προσέγγιση, ανάλυση και όχημα υποβολής προτάσεων πολιτικής για τα μεγάλα ανοικτά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική εξωτερική πολιτική τα τελευταία 40-50 χρόνια. Συνιστά επίσης απόπειρα όχι απλώς καταγραφής αλλά σταδιακής και μελετημένης επίλυσής τους. Το περιεχόμενο των κειμένων που συμπεριλαμβάνονται είναι σωστό και αναγκαίο να κριθεί με βάση όχι μόνον την ουσία αλλά και τον χρόνο και την συγκυρία υποβολής τους. Με άλλα λόγια επιχειρείται η πολιτική και διπλωματική, και όχι απλώς η ακαδημαϊκή ή ιστορική, ή ακόμη και η νομική προσέγγιση.
Στην χάραξη και άσκηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και του ρόλου του εκτελεστικού της βραχίονος που λέγεται ελληνική διπλωματική υπηρεσία, υπάρχουν και υπήρχαν πάντοτε έννοιες, στόχοι και επιδιώξεις, άλλοτε ευγενείς και σημαντικοί καθ’όλα, και άλλοτε δυσαναπλήρωτοι, αβέβαιοι και εκ πρώτης όψεως ακόμη και αντιφατικοί. Αναφέρω ενδεικτικά μερικούς που θίγονται στα κείμενα του βιβλίου, όπως η ανάγκη εκπόνησης στρατηγικής για όλα τα μεγάλα αντικείμενα, η προς τούτο δημιουργία δομών, η συνολική προσέγγιση των μεγάλων ανοικτών ζητημάτων, η χάραξη πολιτικής μακράν εσωτερικών πολιτικών στοχεύσεων και πολιτικού κόστους, η συνεχής αναζήτηση διεθνών στηριγμάτων, και πολλά άλλα.
Στον κόσμο που ζούμε, στην περιφέρεια που κινούμαστε, στην πεποίθηση ότι η Ελλάδα απετέλεσε πάντοτε εσχατιά, όχι μόνον γεωγραφικά αλλά και φυλετικά και πολιτισμικά, ενός κόσμου αξιών και ποιότητος, η ελληνική διπλωματία θα κινηθεί τα επόμενα χρόνια αλλά και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, εν μέσω σκοπέλων και συμπληγάδων. Επιτακτική ανάγκη να υπηρετήσει έντιμα και αποτελεσματικά το καλώς νοούμενο και οριζόμενο εθνικό συμφέρον, μέσα από ανοίγματα, ευκαιρίες, δυνατότητες, αλλά και υφιστάμενους περιορισμούς.
Εννοώ ότι θα πράξει το καθήκον της, εν γνώσει και εν επιγνώσει ότι ο ρόλος και η συμβολή της θα εκτιμηθούν κατ’αξίαν και κατά το αποτέλεσμα. Και το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο υπό δύο συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
Πρώτον, ότι οι εντεταλμένοι με την χάραξη και άσκηση διπλωματίας θα διαθέτουν όχι μόνον επαγγελματική επάρκεια, αλλά και επίγνωση και διάθεση ανάληψης ευθυνών για το έργο που αναλαμβάνουν στον ευαίσθητο τομέα των ανοικτών εθνικών προκλήσεων.
Και, δεύτερον, ότι πολιτικές και πνευματικές elites θα τους στηρίξουν με ειλικρίνεια στην συνέχεια και μακράν πολιτικού κόστους, στην ενάσκηση της αποστολής τους.
Ειλικρινά ελπίζω ότι σε όλα αυτά οι σκέψεις και οι προτάσεις που περιέχονται στο βιβλίο που σήμερα παρουσιάσθηκε, μπορούν να βοηθήσουν όχι μόνο στην κατανόηση αλλά και σε μια κινητικότητα στον τομέα των ανοικτών ζητημάτων της ελληνικής διπλωματίας.
Ευχαριστώ και πάλι και από καρδιάς όλους όσους με βοήθησαν, με έκριναν και με ετίμησαν με την σημερινή συμμετοχή και παρουσία τους.
Γεώργιος Σαββαΐδης
Πρέσβυς ε.τ. – Πρώην Γ.Γ. ΥΠ.ΕΞ.
