Σύμφωνα με τον μύθο ο Ιάσων μαζί με τους Αργοναύτες κατέκτησαν το χρυσόμαλλο δέρας στην Κολχίδα με πολύ κόπο, εξυπνάδα και έρωτα με την Μήδεια, στοιχείο που απεδείχθη απαραίτητο για την επιτυχία του εγχειρήματος. Στην πρόσφατη Ελλάδα το αντίστοιχο χρυσόμαλλο δέρας είναι η «υπέρ του αδυνάτου» θεωρία που οδηγεί στη διαγραφή των δανειακών υποχρεώσεων προς τις τράπεζες και την ΔΕΗ. Η διαγραφή δανείων έγινε για πρώτη φορά κατά την περίοδο της δικτατορίας. Τότε που οι ασκούντες την εξουσία διέγραψαν, για να φανούν αρεστοί, το σύνολο των δανειακών υποχρεώσεων των αγροτών και των αγροτικών συνεταιρισμών προς την Αγροτική Τράπεζα. Δυστυχώς η «υπέρ του αδυνάτου» αντίληψη εξελίχθηκε στη μεταπολίτευση σε ένα σύστημα πελατειακών παροχών με στόχο την τόνωση της ζητήσεως. Η χρηματοδότηση των παροχών αυτών επετεύχθη με δύο τρόπους:
α) την διαχρονική αύξηση των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού με αντίστοιχη κάλυψη των ελλειμμάτων από τις διεθνείς χρηματαγορές, και
β) την εκτύπωση νέου χρήματος με παράλληλη αύξηση του πληθωρισμού.
Τα αποτελέσματα αυτής της απείθαρχης δημοσιονομικής πολιτικής οδήγησαν τη χώρα το 2009-2010 στη χρεωκοπία, όταν οι αγορές αρνήθηκαν την αναχρηματοδότηση του Δημόσιου χρέους.
Αλλά ακόμη και μετεκλογικώς αποδεικνύεται ότι η «υπέρ των πιο αδυνάτων» αντίληψη έχει μετεξελιχθεί σε, διαρκές, διακομματικής αποδοχής, δόγμα. Έτσι ένας μεγάλος αριθμός δανειοληπτών, που αντιστοιχούν στο 25% του συνόλου, καθώς και ένας μεγάλος αριθμός καταναλωτών ρεύματος αρνούνται να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες και την ΔΕΗ. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι «στρατηγικοί κακοπληρωτές» που δεν πληρώνουν όχι γιατί αδυνατούν, αλλά γιατί προσδοκούν είτε στη διαγραφή των υποχρεώσεων αυτών (όπως έγινε στο παρελθόν), είτε στις διαχρονικές ρυθμίσεις των εκάστοτε διευκολύνσεων.
Σε αντίθεση με την μη πληρωμή των λογαριασμών της ΔΕΗ, οι λογαριασμοί των εταιριών κινητής τηλεφωνίας εξοφλούνται κανονικά από το σύνολο περίπου των εκατομμυρίων χρηστών. Δηλαδή, για την κινητή και σταθερή τηλεφωνία δεν προκύπτει θέμα αδυναμίας πληρωμής. Προφανώς γιατί εάν δεν εξοφληθεί ο λογαριασμός διακόπτεται άμεσα η δυνατότητα τηλεφωνικής επικοινωνίας.
Τέλος ενδιαφέρον είναι ότι ο λογαριασμός ρεύματος της ΔΕΗ συμπεριλαμβάνει και μια επιδότηση πέντε τοις χιλίοις του καταναλωτή υπέρ του ταμείου τελωνειακών υπαλλήλων.
Γνωρίζει κανείς γιατί;
Τα δε Χριστουγεννιάτικα «μερίσματα», πάντοτε προς τους «πιο αδύνατους», είναι μια άλλη θλιβερή ιστορία.
Έπεται, ίσως, συνέχεια.
Γεώργιος Ι. Καλαμωτουσάκης
τέως Καθηγητής του Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, και
Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Αμέρικαν Εξπρές
**
